• Naslovna
• 
• O projektu
• 
• Profesionalna orijentacija
• 
• Petofazni model
• 
• Za trenere
• 
• Odgovori
• 
• Kontakt

• Početna
• Škole
• Kancelarije za mlade
• TiPO
• Klub 500+
• Akteri
• Vesti
• Za medije

Uloga škola

Osnovna škola kroz redovnu nastavu, vannastavne aktivnosti i program rada stručnih saradnika ostvaruje profesionalnu orijentaciju učenika već duže vreme. Ipak, istraživanja pokazuju da se u praksi dešava da se sa profesionalnom orijentacijom od škole do škole prilično improvizuje— u nekim školama postoje stručni saradnici koji se vrlo posvećeno bave testiranjima učenika i savetodavnim radom u ovoj oblasti, kao i nastavnici koji realizuju teme iz profesionalne orijentacije na časovima odeljenjske zajednice, dok u nekim školama, usled stalne školske dinamike i aktuelnih dnevnih tema, planirana profesionalna orijentacija u jednom trenutku “preskoči” i zanemari ili obuhvati mali broj učenika. Inicijalno istraživanje ovog projekta pokazuje da je uticaj vanškolskih faktora na odluku mlade osobe – šta upisati i kuda dalje – veći i prepoznatljiviji u većoj meri nego uticaj škole, te je jedan od ciljeva projekta je da se to promeni.

Projektat ”Profesionalna orijentacija u Srbiji” uvodi jedinstven petofazni model koji, uz dobro planiranje i podelu poslova unutar školskih timova, omogućuje intenzuivno bavljenje pitanjima profesionalne orijentacije na završetku osnovnog školovanja i postiže:

1. da se profesionalna orijentacija realizuje sa većim brojem đaka nego do sada

2. da se isti petofazni model od škole do škole prilagodi lokalnim školskim uslovima i potrebama mladih

3. da se aktivno uključe roditelji i lokalni partneri u program.

Na taj način cela zajednica deli odgovornost za profesionalnu orijentaciju mladih, a škola postaje nosilac tih aktivnosti u lokalnoj zajednici, gde mobiliše veći broj učesnika, partnera i saradnika.

Škola koja učestvuje u progamu profesionalne orijentacije može biti bazična, mentor ili model škola.

Školski tim za profesionalnu orijentaciju

Koje su obaveze škole koje se uključuju u projekat profesionalne orijentacije?

Programom profesionalne orijentacije buće obuhvaćene sve osnovne škole i lokalne kancelarije za mlade u Srbiji u periodu od 2011. do 2013. godine, u skladu sa strukturom i dinamikom koji su dogovoreni sa Ministarstvom prosvete i nauke i tehnološkog razvoja kao partnerom u projektu i u saradnji sa  Ministarstvom omladine i sporta.

Aktivnosti koje se ostvaruju na obuci u radionicama sa učenicima/cama i mladima, omogućavaju im primereno uzrastu, izgrade saznanja, razviju umenja, sposobnosti i vrednosti koje će biti osnova za samostalno, kompetentno, odgovorno i valjano odlučivanje o izboru škole i zanimanja, planiranje karijere i uključivanje u svet rada.

Obaveze škole koje se uključuju u projekat profesionalne orijentacije su da:

• Sagledaju kapacitete i prepoznaju motivaciju i interes za učešće;
• Obezbede da svi stručni i upravni organi škole budu informisali i daju saglasnost za učešće;
• Program profesionalne orijentacije uključite u relevantna dokumenta škole;
• Formiraju školski tim za profesionalnu orijentaciju u sastavu stručni saradnik/ci i nastavnik/ci. Za škole koje imaju do 3 odeljenja u 7. i u 8. razredu, tim čine dva člana, za škole sa više od 3 odeljenja u 7. i u 8. razredu,  tim čine tri člana;
• Obezbede učešće tima na bazičnoj obuci;
• Realizuju program profesionalne orijentacije sa učenicima 7. i 8. razreda tokom cele školske godine prema modelu implementacije koji izaberu u odnosu na mogućnosti i kapacitete škole;
• Dokumentuju aktivnosti škole u realizaciji programa;
• Obezbede učešće tima na mentorskim sastancima;
• Doprinesu razvoju mreže škola i partnera u programu profesionalne orijentacije kroz akcije i manifestacije na lokalu ili na nacionalnom nivou.

Sa ciljem jačanja kapaciteta škole u oblasti profesionalne orijentacije učenika, za škole je obezbedjeno:

• Sredstva za obuku školskih timova prema akreditovanim programima;
• Priručnike za tim za rad sa učenicima;
• Portfolio za učenike 7. i 8. razreda;
• Mentorsku podršku mentora/ki iz mentorskih škola koji će kontinuirano podržavati i osnaživati školske timove u realizaciji programa;
• Podršku u umrežavanju i stvaranju partnerstava sa zainteresovanim stranama i privredom u lokalnoj zajednici.

Tokom realizacije programa zainteresovane škole, koje budu ispunile odgovarajuće kriterijume, imaće mogućnost da se dalje razvijaju kao mentorske do model škole u oblasti profesionalne orjentacije, što podrazumeva sledeće:

• Školski tim se proširuje na pet članova;
• Školski tim pohadja dodatne akreditovane obuke za mentorstvo u oblasti profesionalne orijentacije;
• Školski tim uključuje najmanje 51% učenika/ca u realizaciju radionica;
• Obavezno ostvarivanje realnih susreta;
• Izbor jedne od oblasti specijalizacije i pilotiranje oblasti specijalizacije sa drugom školom iz okruženja;
• Dalje širenje i razvoj programa profesionalne orijentacije u svom okruženju.

Šta dobijaju srednje škole?

Uključivanjem u program profesionalne orijentacije srednje škole ostvaruju nekoliko ciljeva.

Najvažniji je taj da svim svojim zainteresovanim učenicima pružaju mogućnost da samostalno donesu odluku o izboru daljeg školovanja i zanimanja, da aktivno i promišljeno  planiraju svoju karijeru i uključe se u svet rada.

Drugi cilj koji srednje škole postižu je promocija škole među osnovcima koji biraju put svog daljeg obrazovanja. Razvijanjem saradnje sa osnovnim školama i kancelarijama za mlade, srednje škole dobijaju mogućnost da svoja vrata otvore za sve zainteresovane osnovce kojima bi kroz organizovane aktivnosti i manifestacije, poput  „otvorenih vrata“ ili „sajmova obrazovanja“, predstavili svoje programe i način rada i na taj način promovisali svoju školu među mladima. Takođe, na taj način srednje škole doprinose tome da osnovci donose promišljene i realne odluke o izboru srednje škole, odluke koje su u skladu sa ličnim interesovanjima, sposobnostima i talentima ali i sa sa zahtevima škole koje upisuju.

Rezultati sprovođenja programa Profesionalne orijentacije u školama

Projekat Profesionalna orijentacija u Srbiji u periodu od 2011. godine do danas je pokazao izuzetne rezultat i pozitivne promene koje su se  pokazale stabilnima u različitim okolnostima i povećavale su se sa dužinom učešća škola u projektu, glavni je zaključak izveštaja o monitoringu i evlauaciji školske komponente projekta Profesionalna orijentacija u Srbiji.

U odnosu na indikatore koji se odnose na stepen implementacije programa, kao osnovne zaključke izdvajamo:

• Svake godine se povećava kako broj škola u kojima se program implementira, tako i stepen njihove uključenosti u realizaciju programa profesionalne orijentacije prema petofaznom modelu;
• Lokalni timovi za profesionalnu orijentaciju (TIPO) koji su uspostavljeni tokom školske 2012/13. godine zauzeli su centralnu poziciju u razvoju i održivosti projekta u školama i lokalnoj zajednici;
• Škole su „izašle iz škola“ i sve su se više otvarale ka lokalnoj zajednici, aktivno sarađujući sa TIPO, privredom i drugim akterima.
• Realni susreti u vidu poseta organizacijama, preduzećima i školama, kao i  sajmovima iz oblasti profesionalne orijentacije, postali su integralni deo rada većine škola sa značajnim porastom broja uključene dece i aktera;
• Znatno je povećana i saradnja školskog tima za profesionalnu orijentaciju sa ostalima akterima u školi, uključujući i roditelje učenika, dok je program sve više integrisan u školsku regulativu;
• Koncept usluga iz profesionalne koje pružaju osnovne škole je zaživeo, tako da je tokom školske 2013/14. godine barem jednu uslugu iz profesionalne orijentacije definisala skoro trećina škola, a skoro petina i realizovala;
• Mentorske osnovne škole (MOŠ) su opravdale svoj status i preuzele su lidersku ulogu u implementaciji i razvoju programa profesionalne orijentacije u školama i lokalnoj zajednici;
• Međutim, nakon skoka u realizaciji svih pet modula programa u drugoj godini implementacije Projekta, u trećoj godini je došlo do pada, a modul Odluka je bio značajno manje zastupljen.

U odnosu na indikatore projekta koji se odnose na efekte programa na učenike/ce, pokazalo se da:

• do značajnog  povećanje prosečnog broja informacija koje učenici/ce  poznaju dolazi tek nakon dve godine obuke za profesionalnu orijentaciju;
• je kod dečaka došlo do promene rodnih stereotipa tek u drugoj godini obuke;
• je posle povećanja broja oblasti na kraju prve godine obuke, nakon dve godine došlo do vraćanja na početni nivo. Efekat programa se ogleda upravo u tome da se konačna odluka o daljem školovanju donosi na osnovu prethodnog šireg razmatranja i preispitivanja svojih interesovanja i mogućnosti;
• je projekat je doveo do značajnog povećanja kapaciteta učenika/ca za adekvatno odlučivanje o svom daljem školovanju i budućem zanimanju. Devojčice su pokazale veće kapacitete za smanjivanje rodnih stereotipa i za adekvatno odlučivanje u oblasti profesionalne orijentacije

U odnosu na indikatore projekta koji se odnose na kvalitet, kvalitet profesionalne orijentacije (koji uključuje procesnu i aktivnu orijentaciju) je evaluiran najmanje kao dobar u 106 od 115 vršnjačke evaluacije aktivnosti koje su imale za cilj povećanje kvaliteta profesionalne orijentacije kod školske dece. Predlozi za unapređenje su naznačeni u 87 od 115 aktivnosti.

U celini sprovođenje programa profesionalne orijentacije u osnovnim školama u Srbiji u periodu od 2011. godine do danas pokazuje izuzetne rezultate, posebno u:

• kvalitetu, obuhvatnosti i ozbiljnosti implementacije programa profesionalne orijentacije (petofazni model) u velikom broju škola u Srbiji,
• funkcionisanju lokalnih timova za profesionalnu orijentaciju,
• razvoju saradnje sa relevantnim institucijama van školskog sistema i
• realizaciji realnih susreta,
• definisanju i realizaciji usluga PO u školama.
• povećanja kapaciteta profesionalaca za kreativni razvoj nastave i za povezivanje sa različitim akterima u zajednici, kao i do povećanja kapaciteta učenika/ca za adekvatno odlučivanje o svom daljem školovanju i budućem zanimanju.

Izveštaj o monitoringu i evaluaciji projekta od 2011. godine do 2014. godine možete preuzeti ovde. 

Izveštaj o monitoringu i evaluaciji projekta za školsku 2013/2014. godine možete preuzeti ovde. 

Izveštaj o monitoringu i evaluaciji projekta za školsku 2012/2013. godine možete preuzeti ovde. 

Izveštaj o monitoringu i evaluaciji projekta za školsku 2011/2012. godine možete preuzeti ovde.  

Vesti